สารมาตรฐานสำหรับตรวจวิเคราะห์สารกำจัดศัตรูพืชตกค้างในผักและผลไม้
หัวใจสำคัญของแล็บที่อยากได้ผลแม่นยำ–เชื่อถือได้
🔍 ทำไม “สารมาตรฐาน” ถึงสำคัญมากในการตรวจสารกำจัดศัตรูพืชตกค้าง?
การตรวจวิเคราะห์สารกำจัดศัตรูพืชตกค้าง (Pesticide Residue) ในผักและผลไม้
เป็นหนึ่งในงานวิเคราะห์ที่ “เข้มงวดที่สุด” ของห้องแล็บอาหาร–สิ่งแวดล้อม เพราะเกี่ยวข้องโดยตรงกับ ความปลอดภัยของผู้บริโภค และการผ่านเกณฑ์ของหน่วยงานกำกับดูแล รวมถึงการส่งออกสินค้าไปต่างประเทศ
เพื่อให้ผลวิเคราะห์ แม่นยำ (Accuracy) และ เชื่อถือได้ (Reliability) เครื่องมืออย่าง GC-MS/MS, LC-MS/MS, GC-ECD, HPLC ฯลฯ ไม่เพียงพอ สิ่งที่ขาดไม่ได้เลยคือ
✅ “สารมาตรฐานสำหรับสารกำจัดศัตรูพืชตกค้าง (Pesticide Residue CRM/Reference Standard)”
ซึ่งจะช่วยให้ห้องแล็บ
- สร้างและตรวจสอบ Calibration Curve
- ทวนสอบความถูกต้องของวิธีวิเคราะห์ (Method Validation)
- ควบคุมคุณภาพผลทดสอบ (Quality Control)
- ตอบข้อซักถามด้านมาตรฐาน เช่น ISO/IEC 17025, มาตรฐานห้องแล็บต่างๆ ได้อย่างมั่นใจ
สารมาตรฐานสำหรับสารกำจัดศัตรูพืชตกค้างคืออะไร?
สารมาตรฐาน (Certified Reference Material: CRM หรือ Reference Standard) สำหรับงานวิเคราะห์สารกำจัดศัตรูพืชตกค้างในผักและผลไม้ คือสารละลายหรือสารบริสุทธิ์ที่
- มีการกำหนด ค่าความเข้มข้นที่แน่นอน (Certified Value)
- มี ค่าความไม่แน่นอน (Uncertainty) ระบุอย่างชัดเจน
- ผ่านกระบวนการผลิตที่ควบคุมด้วยมาตรฐานสากล เช่น ISO 17034 / ISO 17025
- มาพร้อม ใบรับรอง (Certificate of Analysis: CoA) ที่แสดงข้อมูลสำคัญ เช่น
- ความเข้มข้น
- ตัวทำละลาย (Solvent) เช่น Acetonitrile, Methanol
- ความเสถียร (Stability) / ระยะเวลาเก็บรักษา
- Traceability สอบกลับได้ถึง Primary Standard
ประเภทของสารมาตรฐานที่ใช้ในงานตรวจสารกำจัดศัตรูพืชตกค้าง
ในงานวิเคราะห์ผักและผลไม้ ห้องแล็บมักเลือกใช้สารมาตรฐานหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับเครื่องมือและวิธีวิเคราะห์
1) สารมาตรฐานเดี่ยว (Single-Component Standard)
- เป็นสารมาตรฐานที่มีสารกำจัดศัตรูพืช หนึ่งชนิด ในขวดเดียว
- เหมาะสำหรับ
- การศึกษา/พัฒนาวิธี (Method Development)
- การสร้าง Calibration Curve เฉพาะสาร
- งานที่ต้องการความยืดหยุ่นในการผสมสารเอง
ตัวอย่างสาร:
- Chlorpyrifos
- Carbendazim
- Imidacloprid
- Cypermethrin
ฯลฯ
2) สารมาตรฐานผสมหลายชนิด (Multi-Component / Multi-Residue Mix)
- รวมสารกำจัดศัตรูพืชหลายตัวในขวดเดียว เช่น 20, 50 หรือ 100+ compounds
- ออกแบบมาให้รองรับวิธีมาตรฐาน เช่น QuEChERS + LC-MS/MS / GC-MS/MS
- ลดเวลาเตรียมสารมาตรฐานเอง ช่วยให้การทำงานในแล็บ เร็วขึ้นและลดความเสี่ยงผิดพลาด
เหมาะสำหรับ:
- สร้าง Calibration Curve แบบหลายสารพร้อมกัน
- ใช้เป็น QC standard เพื่อตรวจสอบระบบเครื่องมือ
- งาน Routine ในห้องแล็บที่ต้องตรวจสารตกค้างหลายสารในตัวอย่างเดียว
3) สารมาตรฐานสำหรับ Matrix-Matched / Spiking
- ใช้เป็นสารมาตรฐานสำหรับ เติมลงในตัวอย่าง (Spiking) เช่น ผัก ผลไม้ น้ำผลไม้
- เพื่อตรวจสอบ Recovery, Precision, Accuracy ของวิธีวิเคราะห์
- จำเป็นมากสำหรับการทำ Method Validation และ Uncertainty Budget
บทบาทของสารมาตรฐานในกระบวนการวิเคราะห์สารกำจัดศัตรูพืช
1. สร้าง Calibration Curve ที่น่าเชื่อถือ
การรายงานค่าความเข้มข้นสารกำจัดศัตรูพืชในผักและผลไม้ จำเป็นต้องอ้างอิงกับ Calibration Curve จากสารมาตรฐานที่มีค่ารับรอง เพื่อให้ผลที่ออกมา
- เทียบเคียงได้กับห้องแล็บอื่น
- ใช้ตอบหน่วยงานรับรองมาตรฐานได้
- รองรับการตรวจติดตาม (Audit) ในระบบ ISO 17025
2. ใช้ในการทวนสอบวิธีวิเคราะห์ (Method Validation)
สารมาตรฐานมีบทบาทสำคัญในพารามิเตอร์ เช่น
- LOD / LOQ ของวิธี
- ความถูกต้อง (Accuracy / Recovery)
- ความเที่ยง (Precision – Repeatability / Reproducibility)
- Linearity ของการตอบสนองเครื่องมือ
หากไม่มีสารมาตรฐานที่ดีและเชื่อถือได้ การจะพิสูจน์ว่า “วิธีวิเคราะห์ของห้องแล็บแม่นจริงหรือไม่” แทบเป็นไปไม่ได้
3. ควบคุมคุณภาพ (Quality Control, QC)
ห้องแล็บที่ได้รับการรับรอง ISO 17025 มักมีการใช้
- QC Sample / Control Sample ที่เตรียมจากสารมาตรฐาน เพื่อเช็คผลในแต่ละ Batch การวิเคราะห์
- ใช้ Record เป็น Control Chart เพื่อดูแนวโน้ม (Trend) ของเครื่องมือและวิธีวิเคราะห์
ถ้าไม่มีการใช้ QC จากสารมาตรฐาน ห้องแล็บอาจไม่รู้เลยว่า
- เครื่องเริ่มเพี้ยนหรือความไวลดลงเมื่อไร
- ผลที่รายงานให้ลูกค้าเริ่มคลาดเคลื่อนตั้งแต่เมื่อไหร่
เลือกสารมาตรฐานสำหรับงานตรวจสารกำจัดศัตรูพืชอย่างไรให้คุ้มและตอบโจทย์แล็บ?
เวลาเลือกซื้อสารมาตรฐานสำหรับงานวิเคราะห์สารกำจัดศัตรูพืชตกค้างในผักและผลไม้ ควรพิจารณา:
- ผู้ผลิตมีมาตรฐานสากลหรือไม่
- ISO 17034 (Reference Material Producer)
- ISO 17025 (Testing / Calibration Laboratory)
- รองรับเครื่องมือและเมธอดที่ใช้ในแล็บคุณหรือเปล่า
- มี Multi-residue mix สำหรับ LC-MS/MS, GC-MS/MS
- มี Single-standard สำหรับสารที่ต้องทดสอบเฉพาะเจาะจง
- ช่วงความเข้มข้นเหมาะกับงานหรือไม่
- ระดับ µg/mL, mg/L หรือระดับ Low-level สำหรับงาน Residue
- ปรับเข้ากับ LOD/LOQ ของเครื่องและมาตรฐานกฎหมายที่ต้องปฏิบัติตาม
- ตัวทำละลาย (Solvent) และความเสถียร (Stability)
- ใช้ Solvent ที่เข้ากันได้กับระบบเครื่องมือ (เช่น Methanol, Acetonitrile)
- มีข้อมูล Stability ชัดเจน เก็บที่อุณหภูมิใด อายุการใช้งานนานเท่าไร
- มีเอกสาร CoA ชัดเจนครบถ้วน
- ระบุ Certified Value + Uncertainty
- Batch Number ชัดเจน สอบกลับได้
- ระบุ Method ของการวิเคราะห์ (เช่น GC-MS, LC-MS/MS ฯลฯ)
ทำไมแล็บตรวจสารตกค้างควรเลือกซื้อสารมาตรฐานผ่านบริษัทตัวแทนในไทย?
การสั่งซื้อสารมาตรฐานตรงจากต่างประเทศอาจเจอปัญหา:
- ขั้นตอนนำเข้าเคมีภัณฑ์และสารมาตรฐานยุ่งยาก
- มี Lead time ยาว เพราะติดขั้นตอนเอกสาร–ศุลกากร
- ปัญหาระหว่างขนส่ง เช่น อุณหภูมิไม่ควบคุม ทำให้สารเสื่อมคุณภาพ
- การเคลมสินค้าเสียหายทำได้ยาก
ดังนั้น การเลือกใช้ บริษัทตัวแทนในไทยที่มีประสบการณ์ด้านสารมาตรฐานโดยตรง จะช่วยให้:
- ได้รับคำแนะนำเรื่อง การเลือกสารมาตรฐานให้เหมาะกับเมธอดของแล็บคุณ
- วางแผนสต็อกสินค้าและ Lead time ได้ดีขึ้น
- มีทีมช่วยดูแลเอกสาร เช่น COA, Invoice, เอกสารประกอบการ Audit
- มีการช่วยเหลือกรณีสินค้าเสียหาย/มีปัญหาจริง
Axxo Chemicals & Services – คู่คิดด้านสารมาตรฐานสำหรับงานตรวจสารกำจัดศัตรูพืชตกค้าง
หากห้องแล็บของคุณต้องการ
- สารมาตรฐานสำหรับ งานตรวจสารกำจัดศัตรูพืชตกค้างในผักและผลไม้
- Multi-residue mix สำหรับ LC-MS/MS / GC-MS/MS
- สารมาตรฐานเดี่ยวสำหรับสารเฉพาะตัวที่อยู่ในข้อกำหนด
- คำปรึกษาในการเลือก CRM ให้รองรับ ISO 17025, Audit, Method Validation
ทีมงานของ บริษัท แอ๊กโซ เคมิคอลส์ แอนด์ เซอร์วิสเซส จำกัด (Axxo Chemicals & Services)
พร้อมช่วยคุณออกแบบชุดสารมาตรฐานให้เหมาะกับงานในแล็บ ทั้งด้าน
- ความคุ้มค่า (ลงทุนครั้งเดียวใช้ได้ครอบคลุมหลายเมธอด)
- ความถูกต้องตามมาตรฐาน
- เอกสารประกอบครบถ้วนสำหรับงานตรวจประเมิน
สรุป: ถ้าอยากให้ผลวิเคราะห์ “เชื่อถือได้จริง” สารมาตรฐานคือสิ่งที่ขาดไม่ได้
ในยุคที่ผู้บริโภคใส่ใจเรื่อง อาหารปลอดภัย และหน่วยงานกำกับดูแลมีเกณฑ์ที่เข้มขึ้นเรื่อย ๆ การตรวจสารกำจัดศัตรูพืชตกค้างในผักและผลไม้จึงไม่ใช่แค่ “ทำให้ผ่าน ๆ ไป” แต่ต้อง แม่นยำ ตรวจสอบได้ และสอบกลับตามมาตรฐานสากล
และหัวใจสำคัญของทั้งหมดนี้ก็คือ…
🧪 “การเลือกใช้สารมาตรฐาน (CRM/Reference Standard) ที่มีคุณภาพและน่าเชื่อถือ”
ถ้าคุณกำลังมองหาพาร์ตเนอร์ด้านสารมาตรฐานสำหรับงานตรวจสารกำจัดศัตรูพืชตกค้างในผักและผลไม้
ไม่ว่าจะเป็นห้องแล็บอาหาร โรงงานผลิตผัก–ผลไม้แปรรูป ห้องแล็บเอกชน มหาวิทยาลัย หรือหน่วยงานรัฐ
สามารถติดต่อทีม AxxoChem เพื่อขอคำปรึกษาและเสนอราคาได้เลย
📞 โทร: 02-346-9239, 062-417-8298
📧 Email: sales_chem@axxo.co.th
🌐 Website: www.axxo.co.th
💬 Line OA: @axxochem
