แนวทางการใช้สารกำจัดศัตรูพืชอย่างปลอดภัย (Safe Pesticide Use in Thailand)
ความสำคัญของการใช้สารกำจัดศัตรูพืชอย่างถูกวิธี
ประเทศไทยเป็นประเทศเกษตรกรรมที่ใช้สารกำจัดศัตรูพืชอย่างแพร่หลาย เพื่อควบคุมแมลง โรค และวัชพืชที่ทำลายผลผลิต อย่างไรก็ตาม การใช้สารเหล่านี้อย่างไม่ถูกวิธีอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพของเกษตรกร สิ่งแวดล้อม และความปลอดภัยของผู้บริโภคโดยตรง
ดังนั้น “การใช้สารอย่างถูกต้องและปลอดภัย” จึงเป็นสิ่งจำเป็นที่ทุกภาคส่วนควรให้ความสำคัญ ทั้งในระดับเกษตรกร เจ้าหน้าที่ภาคสนาม ไปจนถึงห้องปฏิบัติการที่ควบคุมคุณภาพผลผลิตทางการเกษตร
ตัวอย่างสารกำจัดศัตรูพืชที่ยังอนุญาตใช้ในประเทศไทย (อนุมัติภายใต้ พ.ร.บ. วัตถุอันตราย)
1. Cypermethrin – CAS 52315-07-8
สารกำจัดแมลงกลุ่ม Pyrethroid ที่มีประสิทธิภาพสูง ใช้ควบคุมเพลี้ย หนอนเจาะลำต้น และแมลงวันทองในพืชผัก ผลไม้ และข้าวโพด
🔸 ข้อควรระวัง: หลีกเลี่ยงการใช้ในช่วงผึ้งออกหากิน เพราะอาจมีผลกระทบต่อผึ้งหากใช้ในปริมาณเกินมาตรฐาน
2. Chlorantraniliprole – CAS 500008-45-7
สารออกฤทธิ์กลุ่ม Anthranilic diamide ที่มีความปลอดภัยต่อสิ่งมีชีวิตที่ไม่ใช่เป้าหมาย เช่น ผึ้ง และแมลงที่เป็นประโยชน์
🔸 จุดเด่น: ใช้ในผัก ผลไม้ และข้าว มีฤทธิ์ป้องกันแมลงกัดกินใบและหนอนเจาะผลไม้ได้ดี
3. Mancozeb – CAS 8018-01-7
สารป้องกันเชื้อรา (Fungicide) ในกลุ่ม Dithiocarbamate ใช้ป้องกันโรคใบไหม้ ใบจุด และโรคที่เกิดจากเชื้อราในมันฝรั่ง มะเขือเทศ และข้าว
🔸 ข้อควรระวัง: ต้องสวมถุงมือและหน้ากากขณะผสมหรือฉีดพ่น เพื่อป้องกันการดูดซึมเข้าสู่ร่างกาย
4. Glyphosate – CAS 1071-83-6
ยากำจัดวัชพืชชนิดดูดซึม (Systemic Herbicide) ใช้ควบคุมวัชพืชในไร่ข้าวโพด อ้อย มันสำปะหลัง และสวนไม้ผล
🔸 คำแนะนำ: ห้ามฉีดพ่นในพื้นที่ที่มีลมแรงหรือใกล้แหล่งน้ำ เพราะอาจส่งผลต่อสิ่งมีชีวิตในน้ำ
5. 2,4-D – CAS 94-75-7
ยากำจัดวัชพืชในกลุ่ม Phenoxy acid herbicide ที่นิยมใช้ในนาข้าวและไร่มันสำปะหลัง
🔸 ข้อควรระวัง: ห้ามผสมกับสารอื่นโดยไม่มีคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ เนื่องจากอาจเกิดปฏิกิริยาเคมีที่เพิ่มความเป็นพิษ
แนวทางการใช้สารอย่างปลอดภัยตามหลักมาตรฐาน
การใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอย่างปลอดภัยต้องอาศัยทั้ง “ความรู้ ความระมัดระวัง และการปฏิบัติที่ถูกต้อง” โดยเฉพาะขั้นตอนต่อไปนี้
- อ่านฉลากก่อนใช้ทุกครั้ง เพื่อทราบอัตราการใช้ ชนิดพืชที่ใช้ได้ และระยะเวลาหยุดใช้ก่อนเก็บเกี่ยว (Pre-Harvest Interval)
- ใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE) เช่น ถุงมือยาง หน้ากากกันสารเคมี เสื้อแขนยาว และรองเท้าบูท
- หลีกเลี่ยงการฉีดพ่นใกล้แหล่งน้ำหรือทวนลม เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของสารเคมีไปสู่สิ่งแวดล้อม
- ห้ามผสมสารหลายชนิดเอง หากไม่มีคำแนะนำจากเจ้าหน้าที่หรือผู้เชี่ยวชาญ เพราะอาจเกิดพิษตกค้างสูงกว่าปกติ
- เก็บสารในภาชนะเดิมและมีฉลากครบถ้วน ไม่ควรถ่ายใส่ขวดน้ำดื่มหรือภาชนะที่อาจสับสนกับอาหาร
การจัดการภาชนะและของเหลือหลังใช้สาร
ภาชนะที่ใช้บรรจุสารกำจัดศัตรูพืชต้องได้รับการจัดการอย่างถูกวิธี
- ล้างขวด อย่างน้อย 3 ครั้ง ก่อนทิ้ง
- เจาะรูหรือทำลายภาชนะก่อนนำไปฝังกลบ
- ห้ามเผาภาชนะในที่โล่ง เนื่องจากอาจเกิดไอพิษและมลภาวะทางอากาศ
- ฝังกลบในพื้นที่ห่างจากแหล่งน้ำและที่อยู่อาศัย
ความรู้ + ความระมัดระวัง = เกราะป้องกันสุขภาพของเกษตรกรไทย
การใช้สารกำจัดศัตรูพืชอย่างมีความรับผิดชอบ ไม่เพียงช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของผลผลิต แต่ยังเป็นการรักษาสุขภาพของผู้ใช้และความยั่งยืนของสิ่งแวดล้อม
หากหน่วยงานหรือห้องปฏิบัติการต้องการ สารมาตรฐานอ้างอิง (Reference Standard) เพื่อใช้ในการตรวจวิเคราะห์สารกำจัดศัตรูพืช (Pesticide Residue Analysis)
บริษัท Axxo Chemicals and Services Co., Ltd. มีจำหน่ายในราคาพิเศษ พร้อมใบรับรอง ISO 17034 / ISO 17025 จากผู้ผลิตชั้นนำระดับโลก
📞 โทร: 02-346-9239, 062-417-8298
📧 Email: sales_chem@axxo.co.th
💬 Line Official: @axxochem
