- การใช้ Rotary Evaporator ในการแยกสารละลาย
Rotary Evaporator (โรตารีเอวาโปเรเตอร์) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการแยกตัวทำละลายออกจากสารละลาย โดยอาศัยหลักการของการระเหยภายใต้สภาวะสุญญากาศ ร่วมกับการให้ความร้อนอย่างเหมาะสมและการหมุนของขวดกลั่น (rotary flask) เพื่อเพิ่มพื้นที่ผิวสัมผัส ช่วยให้ตัวทำละลายระเหยออกได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพสูง
หลักการทำงาน
- สร้างสุญญากาศ: ลดความดันภายในระบบด้วยปั๊มสุญญากาศ เพื่อลดจุดเดือดของตัวทำละลาย
- ให้ความร้อน: ใช้การให้ความร้อนกับขวดกลั่นโดยใช้อ่างน้ำ (water bath) ที่ควบคุมอุณหภูมิ
- หมุนขวดกลั่น: ขวดที่หมุนจะช่วยเพิ่มพื้นที่ผิวสัมผัสระหว่างของเหลวกับอากาศ ทำให้ตัวทำละลายระเหยได้รวดเร็วขึ้น
- ควบแน่นไอระเหย: ไอที่ระเหยออกมาจะผ่านเข้าไปในตัวควบแน่น (condenser) ซึ่งมีการไหลของน้ำเย็นเพื่อควบแน่นตัวทำละลายกลับสู่สถานะของเหลว
- เก็บตัวทำละลาย: ตัวทำละลายที่ควบแน่นจะถูกเก็บในขวดรองรับ (receiving flask)
ขั้นตอนการใช้งาน
- เติมสารละลายที่ต้องการแยกในขวดกลั่น
- ติดตั้งขวดกลั่นกับระบบให้แน่นและปิดระบบสุญญากาศ
- ตั้งอุณหภูมิอ่างน้ำให้เหมาะสมกับตัวทำละลายที่ต้องการระเหย
- เปิดปั๊มสุญญากาศและเริ่มหมุนขวดกลั่น
- สังเกตการเกิดไอและตัวทำละลายที่ควบแน่นในขวดรองรับ
- เมื่อแยกตัวทำละลายเสร็จแล้ว ให้ปิดระบบและนำสารที่ต้องการออกจากขวดกลั่น
การใช้งานทั่วไป
- การทำให้สารละลายเข้มข้น: เช่น การเตรียมตัวอย่างในห้องปฏิบัติการ
- การแยกตัวทำละลายออกจากสารตั้งต้น: เช่น การแยกตัวทำละลายอินทรีย์
- การรีไซเคิลตัวทำละลาย: เพื่อนำตัวทำละลายกลับมาใช้ใหม่
ข้อควรระวัง
- ตรวจสอบว่าขวดกลั่นและขวดรองรับติดตั้งแน่นหนา
- เลือกอุณหภูมิที่เหมาะสมกับจุดเดือดของตัวทำละลาย
- อย่าใช้ความเร็วในการหมุนที่สูงเกินไป อาจทำให้เกิดฟองหรือการกระเด็นของสาร
- ระบบควรมีการระบายความร้อนที่ดีเพื่อป้องกันความเสียหายต่อเครื่อง
Rotary Evaporator เป็นอุปกรณ์ที่มีประสิทธิภาพสูงและใช้งานง่าย เหมาะสำหรับงานในห้องปฏิบัติการเคมีและชีวเคมี.