Nitrite Standard Solution และ Nitrate Standard Solution สำคัญแค่ไหนกับงานวิเคราะห์คุณภาพน้ำและอาหาร?
ในงานวิเคราะห์ ไนไตรต์ (NO₂⁻) และ ไนเตรต (NO₃⁻) “ความคลาดเคลื่อนเล็กน้อย” อาจทำให้ทั้งผลทดสอบและการตัดสินใจด้านคุณภาพผิดพลาดได้—โดยเฉพาะงานที่เกี่ยวข้องกับ น้ำดื่ม/น้ำเสีย, อาหารแปรรูป, เครื่องดื่ม, และงานด้านสิ่งแวดล้อมที่ต้องอ้างอิงวิธีมาตรฐานและมีระบบ QC/QA จริงจัง
- ฝั่ง สาธารณสุข/น้ำดื่ม: องค์การอนามัยโลก (WHO) มีเอกสารอ้างอิงเรื่องไนเตรต/ไนไตรต์ในน้ำดื่ม และยืนยันแนวคิดเรื่องความเสี่ยงต่อสุขภาพเมื่อความเข้มข้นสูงเกินเกณฑ์ที่แนะนำ (เช่นแนวทาง 50 mg/L “as nitrate ion” สำหรับน้ำดื่ม)
- ฝั่ง สิ่งแวดล้อม: ไนโตรเจนเป็นหนึ่งใน “สารอาหารหลัก” ที่เมื่อมีมากเกินไปในแหล่งน้ำ จะกระตุ้นการเจริญของสาหร่าย/แพลงก์ตอนและนำไปสู่ปัญหา nutrient pollution/eutrophication
ดังนั้น ห้องแล็บที่ต้องการผลวิเคราะห์ แม่นยำ + ทำซ้ำได้ + ตรวจสอบย้อนกลับได้ จึงต้องพึ่ง “สารมาตรฐาน (Standard Solution/CRM)” สำหรับการ สอบเทียบ (Calibration), ตรวจสอบความถูกต้องของวิธี (Method verification/validation) และ ควบคุมคุณภาพผล (QC)
วิธีวิเคราะห์ไนไตรต์/ไนเตรตที่พบบ่อย และทำไม “มาตรฐานสารละลาย” ถึงขาดไม่ได้
งานจริงมักเจอ 2 กลุ่มวิธีหลัก:
1) Colorimetric / UV-Vis (เช่น Griess reaction)
- ไนไตรต์สามารถวัดแบบสี (colorimetric) ได้แพร่หลาย และเป็นฐานของงานรูทีนจำนวนมาก
- มาตรฐานระดับสากลอย่าง EPA Method 353.2 อธิบายหลักการ “ลด nitrate → nitrite” แล้ววัดสีด้วยปฏิกิริยาแบบไดอะโซ/อะโซ (แนวคิดเดียวกับ Griess)
2) Ion Chromatography (IC) / เทคนิคโครมาโทกราฟี
- ใช้แยกและวัดไอออนโดยตรง เหมาะกับงานน้ำ/สิ่งแวดล้อมและงานที่ต้องการความจำเพาะสูง
ไม่ว่าวิธีไหน “Calibration curve” และ “QC check” จะยืนอยู่บนฐานเดียวกัน คือ สารมาตรฐานที่ค่าความเข้มข้นเชื่อถือได้ และมีเอกสารกำกับ (CoA/SDS) พร้อมใช้ในการตรวจประเมิน
ทำไมควรเลือกมาตรฐานที่รองรับ ISO 17034/ISO 17025 (เรื่องนี้มีผลตอนตรวจประเมิน)
ถ้าห้องแล็บทำงานภายใต้ระบบคุณภาพ (เช่น ISO/IEC 17025) คำว่า Traceability / Uncertainty / CoA จะถูกถามเสมอ
- ISO 17034 คือมาตรฐานสำหรับ “ผู้ผลิตสารอ้างอิง/สารมาตรฐาน (Reference Material Producer)” รวมถึง CRM
- เอกสาร ISO/IEC 17025 ยังระบุหลักคิดว่า “ผู้ผลิตสารอ้างอิงที่เป็นไปตาม ISO 17034 ถือว่ามีความสามารถ” ในบริบทความสามารถและการสอบกลับทางมาตรวิทยา
สรุปง่าย ๆ: เลือกมาตรฐานที่ “มีระบบรับรอง” จะช่วยให้เอกสารพร้อมสำหรับ Audit/Accreditation และลดความเสี่ยงเรื่องผลทดสอบถูกโต้แย้ง
แนะนำสินค้า: CPAchem BP444 & BP442 (Nitrite/Nitrate Standard Solution)
ต่อไปนี้คือ 2 รายการที่ใช้งานได้ครอบคลุมทั้ง “งานน้ำ” และ “งานอาหาร” สำหรับทำ Calibration และ QC
1) CPAchem BP444 — Nitrite Standard Solution (20 ppm / 20 mg/L as NO₂)
- Ref. No.: BP444
- ความเข้มข้น: Nitrite 20 mg/L (NO₂)
- ปริมาตร: 100 mL
- อายุสินค้า (บนวันส่ง): 12 เดือน
- การเก็บรักษา: 15–25°C (สภาวะแล็บปกติ)
- การรับรองที่ระบุ: ISO 17034, ISO 17025, ISO 9001 CPAChem
เหมาะกับงาน
- ทำ Calibration curve สำหรับ UV-Vis/Colorimetric
- ทำ Check standard / QC รายวัน (เช่น CCV, drift check)
- ใช้ประกอบการทำเอกสาร Method verification/Validation
2) CPAchem BP442 — Nitrate Standard Solution 10 mg/L NO₃ (100 times concentrated)
- Ref. No.: BP442
- ความเข้มข้น: Nitrate 10 mg/L (NO₃) (ระบุว่า 100× concentrated)
- ปริมาตร: 100 mL
- อายุสินค้า (บนวันส่ง): 12 เดือน
- การเก็บรักษา: 15–25°C
- การรับรองที่ระบุ: ISO 17034, ISO 17025, ISO 9001 CPAChem
เหมาะกับงาน
- ทำชุดมาตรฐานหลายจุดความเข้มข้น (multi-point calibration) ได้สะดวก
- ใช้กับวิธีมาตรฐานในสายงานน้ำ เช่นแนวทางใน Standard Methods (เช่นกลุ่ม 4500-NO3)
หมายเหตุ: “100× concentrated” ทำให้การเตรียมจุดมาตรฐานทำได้ยืดหยุ่น แต่ควรมีระบบการเจือจาง (dilution) ที่ควบคุมได้ เช่น volumetric glassware และบันทึกการคำนวณ/ล็อตให้ครบ เพื่อรองรับการตรวจประเมิน
แนวทางใช้งานในห้องแล็บ (แนะนำแบบ QC/QA ที่ช่วยให้ผลนิ่งขึ้น)
แนวทางที่นิยมในงานรูทีน
- ทำ Calibration curve ตามช่วงที่วิธีของคุณต้องการ
- ใส่ Check standard (เช่น CCV/ICV) เป็นระยะ เพื่อดู drift ของเครื่องมือ
- ทำ Control chart เก็บสถิติผล QC เพื่อจับความผิดปกติเร็ว (ก่อนปล่อยรายงาน)
- เก็บเอกสารให้ครบ: CoA + SDS + บันทึกการเตรียมมาตรฐาน/การเจือจาง/ล็อต/วันหมดอายุ
(ส่วนรายละเอียดจุดความเข้มข้น/จำนวนจุด/ความถี่ QC ให้ยึดตาม SOP และวิธีมาตรฐานที่ห้องแล็บใช้อยู่ เช่น EPA 353.2 หรือ Standard Methods ที่เกี่ยวข้อง)
ทำไมหลายองค์กรเลือกใช้ CPAchem (ในมุม “ใช้งานจริง + ตรวจประเมินจริง”)
- มีการระบุ มาตรฐานการรับรอง (ISO 17034/17025/9001) บนหน้าสินค้า ช่วยตอบโจทย์ด้านเอกสารและการตรวจสอบย้อนกลับ CPAChem+1
- มีไฟล์ประกอบ เช่น CoA / MSDS ให้ดาวน์โหลดจากหน้าสินค้า ช่วยให้ทีมเอกสารและทีมเทคนิคทำงานต่อได้ทันที CPAChem+1
FAQ (คำถามที่คนค้นหาบ่อย)
Q1: Nitrite กับ Nitrate ต่างกันอย่างไร และต้องมีมาตรฐานทั้งคู่ไหม?
A: โดยทั่วไปเป็นไอออนคนละชนิด (NO₂⁻ vs NO₃⁻) และหลายวิธีมาตรฐานต้องแยก/แปลงก่อนวัด จึงแนะนำมีมาตรฐานให้ตรงชนิดกับวิธีที่ใช้ (หรือมีทั้งคู่เพื่อทำงานได้ครบ) EPA
Q2: ถ้าทำงานตาม ISO/IEC 17025 ควรเลือกมาตรฐานแบบไหน?
A: แนะนำมาตรฐานที่มีระบบรับรองและเอกสารครบ โดยแนวคิด ISO 17034/ISO 17025 ช่วยเรื่องความน่าเชื่อถือและการสอบกลับ iso.org+1
Q3: ใช้กับเครื่องอะไรได้บ้าง?
A: พบใช้บ่อยกับ UV-Vis (colorimetric) และ IC รวมถึงวิธีมาตรฐานด้านสิ่งแวดล้อม เช่น EPA 353.2 และกลุ่ม Standard Methods 4500-NO3 EPA+1
สนใจขอใบเสนอราคา/สเปก/CoA/SDS หรือให้ทีมช่วยเลือกความเข้มข้นให้เหมาะกับวิธีของคุณ
AxxoChem ยินดีช่วยแนะนำการเลือก Nitrite/Nitrate Standard Solution ให้เหมาะกับเครื่องมือ ช่วงการวัด และระบบ QC ของห้องแล็บ (งานน้ำ/อาหาร/สิ่งแวดล้อม)
ติดต่อทีมงาน AxxoChem
โทร: 02-346-9239, 062-417-8298
Email: sales_chem@axxo.co.th
Website: www.axxo.co.th
Line OA: @axxochem
