การไทเทรตหาความเข้มข้นด้วย Potassium Dichromate
(Potassium Dichromate Titration for Concentration Determination)
การไทเทรต (Titration) เป็นเทคนิควิเคราะห์ทางปริมาณที่ใช้ในการหาความเข้มข้นของสารละลาย โดยการเติมสารละลายที่ทราบความเข้มข้น (เรียกว่า สารไททรานต์) ลงไปยังสารละลายตัวอย่างที่ต้องการวิเคราะห์ จนเกิดปฏิกิริยาเคมีสมบูรณ์และสามารถสังเกตจุดยุติได้
หนึ่งในสารไททรานต์ที่นิยมใช้ในปฏิกิริยาออกซิเดชัน-รีดักชันคือ โพแทสเซียมไดโครเมต (K₂Cr₂O₇) ซึ่งเป็นสารออกซิไดซ์ที่มีเสถียรภาพสูง ไม่ดูดความชื้น และบริสุทธิ์ จึงเหมาะแก่การใช้เป็นสารมาตรฐานปฐมภูมิ (Primary Standard)
หลักการ
โพแทสเซียมไดโครเมตจะทำหน้าที่เป็นสารออกซิไดซ์ โดยจะออกซิไดซ์ไอออน Fe²⁺ ไปเป็น Fe³⁺ ในสภาวะที่เป็นกรด
ตัวอย่างของปฏิกิริยาคือ:
Cr₂O₇²⁻ + 6Fe²⁺ + 14H⁺ → 2Cr³⁺ + 6Fe³⁺ + 7H₂O
การไทเทรตชนิดนี้มักใช้งานร่วมกับอินดิเคเตอร์ เช่น diphenylamine sulfonate หรือ ferroin เพื่อช่วยระบุจุดยุติของปฏิกิริยา โดยสารละลายจะเปลี่ยนสีอย่างชัดเจนเมื่อปฏิกิริยาเสร็จสมบูรณ์
ขั้นตอนการไทเทรตด้วยโพแทสเซียมไดโครเมต
- เตรียมสารละลายตัวอย่าง ที่มี Fe²⁺ หรือสารรีดิวซ์ที่ต้องการวิเคราะห์
- เติม กรดซัลฟิวริกเจือจาง (H₂SO₄) เพื่อให้สภาพแวดล้อมเป็นกรด
- เติม อินดิเคเตอร์ ลงไปในปริมาณเล็กน้อย
- ไทเทรตด้วยสารละลาย K₂Cr₂O₇ ที่ทราบความเข้มข้น ทีละน้อย
- หยุดไทเทรตเมื่อสีเปลี่ยนตามอินดิเคเตอร์ เช่น จากสีม่วงเข้มหรือเขียว ไปเป็นสีชมพูหรือสีฟ้า
- บันทึกปริมาตรของ K₂Cr₂O₇ ที่ใช้ไป และคำนวณความเข้มข้นของสารที่ต้องการวิเคราะห์
การประยุกต์ใช้งาน
- การหาความเข้มข้นของ เหล็ก (Fe²⁺) ในน้ำดื่ม น้ำเสีย หรือแร่ธาตุ
- การควบคุมคุณภาพของ สารเคมีในอุตสาหกรรม
- ใช้ในการศึกษาการเกิดปฏิกิริยารีดอกซ์ในทางเคมีวิเคราะห์
ข้อดีของการใช้ K₂Cr₂O₇ ในการไทเทรต
- เป็นสารออกซิไดซ์ที่เสถียร ไม่ดูดความชื้น
- คำนวณปริมาณได้แม่นยำ เนื่องจากมีมวลโมเลกุลที่แน่นอน
- เก็บรักษาได้ง่าย และไม่สลายตัวง่าย
ข้อควรระวัง
- K₂Cr₂O₇ เป็นสารพิษและก่อให้เกิดมะเร็ง ควรใช้งานในตู้ดูดควัน และสวมถุงมือป้องกัน
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผิวหนังและการสูดดมฝุ่นหรือไอระเหย
- สารละลายที่ใช้แล้วควรจัดการทิ้งอย่างถูกวิธีตามข้อกำหนดด้านสิ่งแวดล้อม
สนใจสอบถามข้อมลเพิ่มเติมได้ที่
บริษัท แอ๊กโซ เคมิคอลส์ แอนด์ เซอร์วิสเซส จำกัด
โทร 02 346 9239 ต่อ 11 หรือ Line @axxochem
www.axxo.co.th หรือ sales_chem@axxo.co.th
