การใช้ชุดทดสอบรวดเร็ว (Rapid Test Kit) ในการตรวจหาสารตกค้างในอาหาร
ปัจจุบันผู้บริโภคให้ความสำคัญกับความปลอดภัยทางอาหารมากขึ้น โดยเฉพาะการปนเปื้อนของสารตกค้าง เช่น ยาฆ่าแมลง สารกันบูด สารฟอกขาว หรือสารพิษจากเชื้อรา การตรวจสอบสารตกค้างในอาหารจึงเป็นขั้นตอนสำคัญในการควบคุมคุณภาพ เพื่อให้มั่นใจว่าอาหารที่บริโภคมีความปลอดภัยและได้มาตรฐาน
หนึ่งในเครื่องมือที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายคือ ชุดทดสอบรวดเร็ว (Rapid Test Kit) เนื่องจากใช้งานง่าย รวดเร็ว ไม่จำเป็นต้องใช้เครื่องมือวิเคราะห์ขนาดใหญ่ และให้ผลเบื้องต้นที่แม่นยำภายในเวลาอันสั้น
ประโยชน์ของการใช้ Rapid Test Kit
✅ ความรวดเร็ว
ใช้เวลาตรวจวิเคราะห์เพียง 5–30 นาทีต่อการทดสอบหนึ่งครั้ง ช่วยให้ผู้ประกอบการสามารถคัดกรองวัตถุดิบหรือสินค้าได้ทันที
✅ ความสะดวกและใช้งานง่าย
ขั้นตอนส่วนใหญ่เป็นแบบสำเร็จรูป ไม่ต้องมีความเชี่ยวชาญเฉพาะทางสูง จึงเหมาะกับห้องปฏิบัติการขนาดเล็ก ร้านค้าปลีก หรือหน่วยงานตรวจสอบภาคสนาม
✅ ค่าใช้จ่ายต่ำกว่าการวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการใหญ่
ช่วยลดต้นทุนในการควบคุมคุณภาพเมื่อเทียบกับการส่งตัวอย่างไปวิเคราะห์ด้วยเครื่องมือมาตรฐาน เช่น GC-MS หรือ HPLC
✅ เพิ่มความมั่นใจให้ผู้บริโภค
สามารถแสดงผลการตรวจสอบเบื้องต้นให้ลูกค้าเห็น ช่วยสร้างภาพลักษณ์ด้านความปลอดภัยอาหารที่ดี
ตัวอย่างสารตกค้างที่นิยมตรวจด้วย Rapid Test Kit
🔹 ยาฆ่าแมลงตกค้าง (Pesticide Residues)
เช่น Organophosphates, Carbamates ในผักผลไม้
🔹 สารฟอกขาว (Sodium Hydrosulfite / Sodium Metabisulfite)
ในผัก ผลไม้แห้ง หรืออาหารแปรรูป
🔹 สารฟอร์มาลีน (Formaldehyde)
ในเนื้อสัตว์ อาหารทะเล หรือผลิตภัณฑ์แปรรูป
🔹 ยาปฏิชีวนะตกค้าง (Antibiotic Residues)
ในเนื้อสัตว์หรือนม เช่น Beta-lactam, Tetracycline
🔹 อะฟลาทอกซิน (Aflatoxin)
สารพิษจากเชื้อราที่ปนเปื้อนในถั่ว ธัญพืช
หลักการทำงานโดยทั่วไปของ Rapid Test Kit
ส่วนใหญ่จะอ้างอิงหลักการทางชีวภาพหรือปฏิกิริยาทางเคมี ได้แก่
- Immunoassay (หลักการแอนติบอดี)
ตรวจจับสารเป้าหมายผ่านแอนติบอดีจำเพาะ - Colorimetric Reaction (ปฏิกิริยาให้สี)
เกิดการเปลี่ยนสีเมื่อสารเป้าหมายมีอยู่ - Enzymatic Reaction
ใช้เอนไซม์ทำปฏิกิริยากับสารตกค้าง - Lateral Flow Test (แถบทดสอบคล้ายแผ่นทดสอบการตั้งครรภ์)
วัดผลด้วยแถบสีที่แสดงบนแผ่นทดสอบ
วิธีการใช้งานโดยสรุป
- เก็บตัวอย่าง – ตัวอย่างอาหารหรือน้ำที่ต้องการตรวจ
- เตรียมสารละลาย/สารสกัด – ตามคู่มือชุดทดสอบ
- หยดหรือจุ่มแถบทดสอบ – ใส่สารละลายตัวอย่างลงในแถบทดสอบ
- รอเวลา – ตามที่ชุดทดสอบกำหนด
- อ่านผล – ดูสีหรือสัญลักษณ์ที่ปรากฏ เทียบกับแผ่นอ้างอิง
ข้อควรระวัง
- อ่านคู่มือการใช้งานอย่างละเอียด
- ตรวจสอบวันหมดอายุของชุดทดสอบ
- การตีความผลควรอยู่ในขอบเขตของการตรวจสอบเบื้องต้น หากพบผลบวกควรยืนยันด้วยวิธีมาตรฐานในห้องปฏิบัติการ
สรุป
การใช้ ชุดทดสอบรวดเร็ว เป็นทางเลือกที่มีประสิทธิภาพสำหรับการคัดกรองสารตกค้างในอาหารอย่างรวดเร็วและง่ายดาย ช่วยลดความเสี่ยงของผู้บริโภคและสร้างความมั่นใจในความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์ หากผู้ประกอบการหรือหน่วยงานกำกับดูแลต้องการยกระดับมาตรการควบคุมคุณภาพ การนำ Rapid Test Kit มาใช้ควบคู่กับการทดสอบมาตรฐานถือเป็นแนวทางที่แนะนำ
สนใจสอบถาม/สั่งซื้อ ทักเลย!
บริษัท แอ๊กโซ เคมิคอลส์ แอนด์ เซอร์วิสเซส จำกัด
โทร 02 346 9239 ต่อ 11 หรือ Line @axxochem
www.axxo.co.th หรือ sales_chem@axxo.co.th
